Beste mijnheer Weyts, 

Een tijdje geleden bracht u de slecht uitvallende resultaten van de KOALA-test in vooral de grootsteden rechtsreeks in verband met het niet-spreken van het Nederlands in anderstalige gezinnen. U stelde zelfs voor daar financiële gevolgen aan te verbinden. Op uw website formuleert u het als volgt: “Enerzijds kunnen we de ouders proberen te stimuleren, maar naast de positieve maatregelen moeten we ook oog hebben voor repressieve maatregelen. We moeten nadenken over mogelijkheden om in te grijpen wanneer ouders manifest de ouderlijke verantwoordelijkheid ontlopen, bijvoorbeeld over ingrijpen in het groeipakket of in premies van de overheid.” Hiermee legt u de verantwoordelijkheid voor de taalantwikkeling van jonge kinderen volledig bij de ouders. Ik vind dat u  met zulke uitspraken te ver gaat en voel me geroepen hieronder mijn bedenkingen mee te geven.

Stel u even voor dat u met uw gezin naar het buitenland verhuist. Dat hoeft niet eens zo ver als Turkije, Marokko of Afghanistan te zijn. Gewoon een of ander buurland. Laten we Duitsland nemen. Daar zijn wij dertig jaar geleden beroepshalve naartoe verhuisd en dan weet ik ook waarover ik spreek. Uw kinderen zijn 5, 3 en 1 jaar oud en de communicatie binnen uw gezin verloopt in het Nederlands. (Ik neem het woord Vlaams nu even niet in de mond.) De twee oudsten zullen de Kindergarten kunnen bezoeken, het equivalent van de kleuterklas. Binnen een half jaar zullen ze goed Duits spreken en na een jaar kan de oudste naar de eerste klas, net zoals hij gedaan zou hebben wanneer u in België was gebleven. Ook als jullie thuis Nederlands blijven spreken. U gelooft het misschien niet, maar zo gaat dat. Ik heb het zelf meegemaakt. 

Maar terug nu naar uw ingebeelde situatie. Hoe zou u met de taalkwestie omgaan? Denkt u dat u thuis Duits gaat spreken met uw kinderen? Zal u consequent Duits spreken wanneer u met uw kinderen in de speeltuin bent, in de bus zit of ergens gaat eten? Vindt u dat de overheid u uw kinderbijslag mag afpakken wanneer u dat niet doet? Gaat u uw kinderen normen en waarden meegeven in een taal die niet uw moedertaal is? Wij hebben dat alleszins niet gedaan. Opvoeden is zo al moeilijk genoeg, dunkt mij. En gaat u, zoals uw partijgenoten dat maar al te graag zouden zien, uw kinderen verplichten op de speelplaats onder elkaar Duits te spreken? Ieder kind wil erbij horen, ze zullen dat heus uit zichzelf wel doen. Maar niet altijd. Net zoals Vlamingen ook wel eens in hun dialect vervallen. 

Het verbaast u misschien, maar onze kinderen zijn goed terecht gekomen. De oudste studeerde verder in het Nederlands (in België), de middelste in het Engels (in Nederland) de jongste in het Duits (in Duitsland). En dat terwijl wij thuis bewust in het Nederlands bleven communiceren. Omdat het Nederlands onze moedertaal is en wij ons nooit meer Belg en Vlaming hebben gevoeld dan in het buitenland. Omdat wij ervan overtuigd zijn dat tweetaligheid voor een kind meer voor- dan nadelen heeft. 

U heeft gelijk wanneer u zegt dat er voldoende steun moet zijn voor de taalontwikkeling van een kind. Maar daar zijn niet alleen de ouders verantwoordelijk voor. Ook het onderwijs. Heeft u al eens overwogen of ook niet het tekort aan leerkrachten, of hun eigen taalniveau, zou kunnen meespelen in een tegenvallende uitslag van de taaltest? 

Binnen uw partij bent u de man van de compromissen, heb ik gelezen. Ik veronderstel dus dat u het kunt: problemen met de nodige subtiliteit voorstellen en aanpakken. Wordt het niet langzaam tijd de problemen in het onderwijs ook buiten uw partij iets genuanceerder te communiceren dan u tot nu toe heeft gedaan? 

Met vriendelijke groet, 

Ingrid Vanderkrieken